Abdullah Süveydî ”rahmat-allahi alaih”

Bağdat’ta yetişen âlimlerin büyüklerinden. Şafiî mezhebi fıkıh âlimidir. İsmi, Abdullah bin Hüseyn bin Mer’î bin Nâsırüddîn Bağdâdî Süveydî Abbâsî’dir. Otuzuncu dedesi Abbasî halîfelerinden Ebû Ca’fer Abdullah Mensûr’dur. Künyesi Ebü’l-Berekât, lakabı ise Cemâlüddîn’dir. Süveydî-zâde diye meşhûr oldu. 1104 (m. 1692) senesinde Bağdat’ın batısında Kürh mahallesinde dünyâya geldi. 1174 (m. 1760) Senesi Şevval ayının onbirinde Cumartesi günü öğle vakti, Bağdat’ta vefât etti. Evliyânın büyüklerinden Ma’rûf-i Kerhî hazretlerinin yanında medfûndur.

Süveydî altı yaşında iken babası vefât etti. Yetim olarak büyüdü. Asrının meşhûr âlimlerinden olan Şeyh Ahmed Süveydî’nin terbiyesinde yetişti. İlk tahsiline onun yanında başladı. Onun huzûrunda ilk olarak Kur’ân-ı kerîmi okumayı öğrendi. Sonra kitabet (hattâtlık) san’atında yetişti. Bağdat’ta iken, Arab edebiyatına âit ilimleri Hüseyn bin Nûh Hanefî’den ve Şeyh Sultan bin Nasır Hâbûrî’den okudu. Sonra Musul’a gidip, orada bulunan âlimlerden aklî ve naklî ilimleri tahsil etti. Hanefî âlimlerinden Fethullah-ı Mûsulî ve Şeyh Yâsîn Efendi’nin derslerine devam ederek, onlardan çok istifâde etti. 1157 (m. 1744) senesinde, hac vazîfesini yaptıktan sonra, Medîne-i münevvereye gitti. Ravda-i mutahherada, hadîs kitaplarını ve bilhassa “Kütüb-i sitte”yi teberrüken kırâat eyledi. Hacdan dönüşlerinde, asrının meşhûr ve büyük âlimlerinden Abdülganî Nablüsî, İstanbullu Ali Efendi, Şeyh Ahmed bin Akîl Mekkî, Muhammed bin Tayyib Medenî, Mustafa bin Kemâlüddîn Bekrî gibi zâtlardan ilim ve feyz aldı. Bunların herbiri, kendisine icâzet verdiler. Haleb âlimlerinden Abdülkerîm Şerâbâtî, Şerîf Muhammed bin İbrâhim Trablusî, Şeyh Tâhâ Cübeyrînî, Şeyh Muhammed Zümmâr, Ali Debbâğ, Şeyh Muhammed Mevâhibî ve Şam âlimlerinden İsmâil Aclûnî Cerrâhî, Şihâbüddîn Ahmed bin Ali Münîbî, Şeyh Sâlih bin İbrâhim, Şeyh Abdülganî Saydâvî gibi zâtların herbirinden icâzet aldı.

Bağdat’a dönüşünde İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe’nin ve Seyyid Abdülkâdir-i Geylânî’nin kabirleri yanında bulunan medreselerde yıllarca ders okuttu. Birçok kıymetli kitaplar yazdı.

Eserleri: 1- Enfa’ul-vesâil fî şerh-ıd-delâil: Delâil-il-hayrât kitabının şerhidir. 2- İthâf-ül-habîb alâ mugni’l-lebîb, 3- El-Cemânât, 4- El-Emsâl-üs-sâire, 5- Reşf-üd-darb Şerh-u Lâmiyet-il-Arab, 6- En Nefhat-ül-miskiyye fir-rihlet-il-mekkiyye, 7- Fetvâlar: Şafiî mezhebine dâir fetvâları toplayan bir kitaptır. 8- El-Hucec-ül-kat’ıyye: İran hükümdârlarından Nâdir Şah (1099-1160) (m. 1687-1747) İran ve Buhârâ âlimlerini toplayarak, sünnî ve şiî fırkalarından hangisinin doğru olduğunun anlaşılmasını, râfizâlerle Sünnîler arasında birbirine uymayan inanışları ortadan kaldırmak, doğru olana sarılarak, iki fırkayı birleştirmek için emretmiş ve bu iş için toplanan meclisteki iki tarafın âlimlerine, Abdullah-ı Süveydî’yi reîs (başkan) yapmıştı. Hepsinin karşısında Abdullah Efendi, ilim, akıl ve senetlerle uzun konuşmalar sonunda, râfizîleri cevapsız bırakmıştı. İki tarafın soru ve cevapları, “Hucec-ül-kat’ıyye” ismi ile bir kitap hâlinde neşredildi. Bu kitap çok kıymetlidir. Bu mecliste, râfizî âlimleri ile uzun konuşma sonunda Ehl-i sünnetin haklı olduğunu isbât etmişti. Bu husûs, Şâh’ın çok hoşuna giderek, Süveydî’yi tebrik etmiştir. “Hücec-ül-kat’ıyye” kitabının Arabî olan aslı, İstanbul’da, 1323 (m. 1905) ve 1402 (m. 1981) senesinde bastırılmıştır.

İletişim

İletişim formunu kullanabilir ya da aşağıdaki e-posta adresimiz aracılığı ile istekte bulunabilirsiniz. E-Posta : bilgi@mybelovedprophet.com

Telif Hakkı 2024 My Beloved Prophet.